1.- Jose Bizente Etxegarai-ren (1173-1855) bertsoak 1814. urtean:
Etxegarai- ren bertsoak (1814) Unai eta Beñat Gaztelumendi anaiek abestuak Donostian 2011-8-30ean.
euskaraz.net/Argitalpenak/HerriLiteratura/Etxagarai/Festara01
2.- Iraola 1814 bertsoak
Iraolaren bertsoak (1814) Unai eta Beñat Gaztelumendi anaiek irakurrita 2011-8-30ean.
3.- 1914
1914ko bertsoak Unai eta Beñat Gaztelumendi anaiek irakurrita 2011-8-30ean
Sitio, asalto, saqueo e incendio de la Plaza de San
Sebastian por tropas aliadas españolas, inglesas y portuguesas.
1
Nere Donostiko
erritar maiteak,
kanta dezagun gogoz
gure naigabeak,
mundubak jakin dezan
zer zaigun gertatu
ta nolako estaduban
geraden gelditu.
2
Bost urte igaro ondoan
penaz beterikan
frantzesa guregandik
eziñ botarikan,
atzeneko paguba
ezta izan gaiztoa,
iñork munduban aitu
ez bezelakoa.
3
Ditxoso izan uste
genduben orduban,
orrikari gelditu
gerade munduban.
Etsayak juban eta
aliyatubakin
arkitzen gera guztiz
pagu onarekin.
4
Gure euskaldun erriko
soldadu nobleak
asiyeran ginduzen
sitiyadoreak.
Gazteluba nai zuben
itxaso aldetik
artu, eta frantzesa
kojitu atzetik.
5
Jende eta denbora
gutxi galdurikan
libre gelditzen giñan
etsayetatikan.
Baña nola Inglesa
degun jaun ta jabe,
laster utzi ginduben
españolik gabe.
6
Iru ogei milla bala,
bonba eta granada
erriyan sartu dala
duda gabea da.
Eztu iñork munduban
inglesa aboan
plaza fuertiagorik
izango gogoan.
7
Bazterrez ta itxasoz
illabete biyan
beren ustez egondu
dirade guardiyan.
Amar bat milla gizon,
gañera ontzi asko,
frantzes txaluparikan
ez igarotzeko.
8
Santa. Klara-ko isla
zutenian artu,
etzuten uste iñor
zitegian sartu.
Baña nola zeguan
frantzesa kontuban,
gau faltatu gabe
sartzen zan portuban.
9
Ingeles Portugesak
arturik erriya
biyak egin digute
zenbait pikardiya.
Biolatu eta ill,
sakiatu guztiya,
eta gero ondoren
erre Donostiya.
10
Bost milla alimali
edo zagi erari
Donostiya kostatu
zayo ingelesari.
Aguardientaz beterik
nagusi-morroyak,
egunaz eta gabaz
guztiyak ordiyak.
11
Mozkorrak daude beti
burubak galdurik,
eta ikusten ez dute
iñon peligrorik.
Fusilla aguardintaz
karga baliteke,
bala gustoz aboan
artuko luteke.
12
Donostiar tristeak
zer egingo degu!
nola negu gogorra
igaroko degu!
Ez erri eta ez etxe
ezta ere erroparik,
jatekoa garesti
ta ez izan dirurik.
Ikusi:
?Euskal-Erria?. 69, 1913, 162 orri-alde. ?Euskal-Erria? errebistaren ale ontan suban jartzen du; bestean juban. Bigarren era ontan jarri degu, lenengoan esan-nairik etzualako.
?Euskal-Erria?, 17, 1887, 190 orri-alde. Ontan ere badatoz kanta auek, bañan 10 eta 11-garrena falta ditula ta gañerakoak an ta emen garbitzaleren batek ikututa: 1/1: Donostiyako; 1/2: ditzagun; 1/7: ta nolako moduban; 3/1: Doatsu; 3/5; juban; 3/6: laguntzakoakin; 4/1: Euskal-erriko; 4/4: sitiyatzalleak; 4/5: zuten; 4/8: arrapatu atzetik; 5/5: ingelesa; 6/6: ingelesen; 6/7: plaza gogorragorik; 8/4: zitekian; 8/7: gau bat faltatu gabe; 9/4: gaitza ugariya; 9/5-6: onra galdu eta ill, lapurtu guztiya; 12/6: ezta ere jantzirik; 12/7: garisti.
